De tepelvoering is het contact tussen melkmachine en de koe. Tepelvoeringen verschillen in maten, materialen, merken, levensduur en functies. Wat de tepelvoeringen gemeen hebben is dat het een essentieel onderdeel is van het melksysteem. Echter is de tepelvoering een slijtage-onderdeel en gaat slijten na verloop van tijd. Dit slijten kan ervoor zorgen dat een tepelvoering minder effectief melkt en zelfs schadelijk kan zijn voor de koeien en de melkproductie.
De rol van de tepelvoeringen
De tepelvoeringen zijn de interface tussen de melkmachine en de koe. De tepelvoering is gemonteerd in een melkbeker. De melkbeker is een omhulsel van een gehard materiaal zoals kunsstof en metaal. Belangrijk is dat de melkbeker en de tepelvoering een goede pasvorm hebben en daarmee goed op elkaar aansluiten.
De tepelvoering creëert een vacuüm rond de speen waardoor melk uit de speen wordt gezogen door middel van een pulserende beweging. Ook wel het openen en sluiten van de voering met een zuigende kracht onder de speen. Belangrijk hierbij is een tepelvoering die de speen voldoende masseert. Het masseren van de speen stimuleert het melkafgifte-reflex van de koe, waardoor de koe haar melk laat schieten (Zwertvaegher & ILVO T&V Agrotechniek, 2010).
Signalen van een versleten tepelvoering
Een tepelvoering dient binnen de aanbevolen levensduur die door de fabrikant wordt aangeschreven, vervangen te worden. Een tepelvoering slijt en verliest zijn elasticiteit. Het materiaal waaruit de tepelvoering bestaat, bepaalt de levensduur van de voering. Zo gaat natuurlijk rubber 600 tot 800 melkingen mee, synthetisch rubber daarentegen 1.200 tot 2.500 melkingen. De siliconen tepelvoering gaat 3.000 tot 5.000 melkbeurten mee. Een tepelvoering slijt door elastisch meebewegen van de pulsatieslag. Hierdoor verliest het zijn elasticiteit . Dit is zichtbaar in de vorm van haarscheurtjes en vervorming. Daarnaast wordt de tepelvoering gereinigd met heet water en eventueel reinigingsmiddel wat zuur is. Dit vraagt veel van het materiaal waardoor het materiaal dunner wordt (Zwertvaegher & ILVO T&V Agrotechniek, 2010).
Het belang van tijdige vervanging
Om problemen te voorkomen, is het essentieel de tepelvoeringen tijdig te vervangen. Door het tijdig vervangen kunnen ze:
- De gezondheid en het welzijn van hun koeien behouden.
- De melkproductiviteit maximaliseren of behouden.
- De kans op mastitis of andere gezondheidsproblemen rondom de uier verminderen/voorkomen (Zwertvaegher & ILVO T&V Agrotechniek, 2010).
Impact tepelvoering op de gezondheid en productiviteit
Het niet tijdig vervangen van een versleten tepelvoering kan gevolgen hebben voor de gezondheid evenals de productiviteit bij koeien. Mogelijke effecten kunnen zijn:
- Grotere infectiedruk: Een versleten tepelvoering kan wrijving en irritatie van de speen veroorzaken. Hierdoor kan de speen beschadigen. Bij beschadiging van de speen verhoogt het risico op het binnendringen van ziekteverwekkers zoals mastitis. Ziekten onder de dieren zijn slecht voor het welzijn van het dier en kost de veehouder geld.
- Slechtere speenconditie: Door het melken met een versleten tepelvoering kan de speen beschadigen. Door het overbelasten van de speen kan er speenpuntvereelting ontstaan. Speenpuntvereelting kan leiden tot verminderde productie en pijnlijke melkprocessen (Neijenhuis, 1995).
- Meer restmelk wat achterblijft in de uier: Door een versleten tepelvoering wordt de speen onvoldoende gemasseerd wat zorgt voor onvoldoende stimulatie voor de melking. Hierdoor kan het zijn dat het kwartier onvoldoende wordt uitgemolken. Hierdoor blijft er restmelk in het kwartier zitten. Dit kan zorgen voor verhoogd risico op infecties, verminderde productie en verstopte melkkanalen bij het voorkomen in regelmaat (Lely, n.d.).
- Trager melken: Kan zorgen voor meer speenbelasting wat slecht is voor de speenkwaliteit. Daarnaast kan het langer duren van een melkbeurt de capaciteit van de robot verlagen. Hierdoor neemt de vrije tijd en het aantal melkingen van een melkrobot af.
- Ongemak bij de koeien: Een versleten tepelvoering veroorzaakt ongemak tijdens het melkproces. Dit kan leiden tot een verhoogd stressniveau bij melkvee. Dit kan het immuunsysteem van een koe verzwakken en wordt de vatbaarheid of ziekten en infecties vergroot (Bruckmaier & Blum, 1998).
Met dank aan Corné van Zeelst
Bibliografie:
Bruckmaier, R. M., & Blum, J. W. (1998). Oxytocin Release and Milk Removal in Ruminants. Journal of Dairy Science, 81(4), 939–949. https://doi.org/10.3168/jds.S0022-0302(98)75654-1
Lely. (n.d.). Het belang van volledig melken in samenhang met het behouden of bereiken van een goede uiergezondheid. Lely. Retrieved April 9, 2024, from https://www.lely.com/nl/advies/lely-consumables/uiergezondheid-artikelen/het-belang-van-volledig-melken/#:
Neijenhuis, F. (1995). Speenpuntvereelting in de praktijk. Praktijkonderzoek Rundvee, Schapen En Paarden , 19–21. https://edepot.wur.nl/47496
Zwertvaegher, I., & ILVO T&V Agrotechniek. (2010, March 12). Streven naar een juiste tepelvoering. Melkvee, 14–16. https://edepot.wur.nl/280518